آلودگی هوای داخل منزل، خطرات سلامتی قابل توجهی به خصوص برای سالمندان دارد. چرا که با افزایش سن، سالمندان در برابر خطرات در محیط پیرامون خود آسیب پذیرتر هستند و بیشتر سیستم‌های بدن در معرض درجاتی از ضعف در وظایف خود قرار می‌گیرد. در این میان، آن دسته از اعمال بدن که نیاز به فعالیت‌های چند سیستمی دارد، بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ چرا که وضعیت عمومی بدن در حال تحلیل رفتن است. از طرفی سالمندان نسبت به جمعیت جوان زمان بیشتری را در خانه سپری می‌کنند. بنابراین توجه به کیفیت هوای داخل خانه ضروری است.

منابع رایج آلاینده‌های هوای داخل منزل

• دود دست دوم سیگار
• آلاینده‌های تولید شده از مصالح ساختمان از جمله رنگ ‌ها، مواد تمیزکننده و اثاثیه و موارد مشابه
• کپک
• سوزاندن شمع، عود و اسپند
• مونوکسیدکربن: این گاز بی بو می تواند از وسایل گازسوز خارج شود و در غلظت های بالا کشنده باشد.
• گرد و غبار و آلرژن ها: تجمع گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و گرده می تواند آلرژی و آسم را تشدید کند.

اثرات  آلودگی هوای داخل خانه بر سلامتی

• مشکلات تنفسی
• مشکلات قلبی عروقی: کیفیت پایین هوا می تواند خطر حملات قلبی و سکته را افزایش دهد.
• زوال شناختی: برخی مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض کیفیت پایین هوای داخل خانه ممکن است با زوال شناختی و افزایش خطر زوال عقل مرتبط باشد.
• افزایش خطر عفونت: سیستم ایمنی ضعیف سالمندان ممکن است منجر به افزایش خطر عفونت های مرتبط با آلاینده های تنفسی شود.

راهبردهای پیشگیری

• بهبود تهویه: گردش هوا را از طریق پنجره ها، فن ها و سیستم های تهویه هوا  افزایش دهید.
• استفاده از هود در طول مدت زمان آشپزی
• تمیز کردن منظم: گردگیری و جاروبرقی مکرر می تواند گرد و غبار و آلرژن ها را به کمترین میزان برساند.
• کنترل رطوبت: نگه داشتن سطح رطوبت زیر 50 درصد می تواند به جلوگیری از رشد کپک کمک کند.
• از سیگار کشیدن در داخل خانه خودداری کنید.
• عدم مواجهه مستقیم با مواد شیمیایی محرک از جمله وایتکس و محلول‌های شوینده و ستفاده از جایگزین های طبیعی مواد شوینده شیمیایی مانند سرکه، جوش  شیرین و موارد مشابه
• هنگام استفاده از پاک کننده ها یا رنگ ها از تهویه مناسب اطمینان حاصل کنید.
• عدم سوزاندن شمع، اسپند و عود

بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان برای سلامت و تندرستی سالمندان بسیار مهم است. با درک منابع و اثرات آلودگی هوای داخل ساختمان و انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطرات، مراقبان و اعضای خانواده می توانند محیط زندگی امن تری را برای سالمندان ایجاد کنند.

دکتر «عبدالرحیم اسداللهی»، دانشیار گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز