گرمازدگی(Hyperthermia) به معنای ناتوانی بدن در دفع گرما و افزایش دمای درون بدن به حدود چهل درجه سانتیگراد است که به علت فعالیت شدید یا گرمای هوا ایجاد می‌شود.

گرمازدگی به راحتی قابل پیشگیری است، اما لازم است توجه داشته باشیم که در صورت بروز افزایش دمای شدید، به فوریت‌ های پزشکی و درمان فوری برای جلوگیری از آسیب‌ های جدی یا مرگ نیاز است.

انواع گرمازدگی

گرمازدگی کلاسیک

نوع کلاسیک گرمازدگی بیشتر در سنین بالا و در بیماران قلبی و عروقی، مبتلایان به بیماری ‌های مزمن، بیماری ‌های روانی، معلولان، افراد چاق، افرادی که به هر دلیل دچار کاهش آب بدن شده‌اند، افراد معتاد به الکل و استفاده کنندگان از بعضی داروها پس از چند روز تماس با هوای گرم و نبود امکان تهویه مناسب محیط اتفاق می‌افتد.

گرمازدگی فعالیتی

نوع فعالیتی گرمازدگی در سنین پائین‌ تر و به دنبال فعالیت‌ ها و ورزش‌ های سنگین در آب و هوای گرم و در شرایط کمبود آب بدن اتفاق می ‌افتد. (مانند کسانی که مسافت زیادی می‌ دوند، بازیکنان فوتبال و مواردی از این دست.

نشانه های گرمازدگی:

• افزایش دمای بدن
• سردرد
• سرگیجه و منگی
• حال بد و بی‌اشتهایی
• تشنگی بسیار
• تپش قلب
• تند نفس کشیدن
• تعریق بسیار و پوست رنگ‌ پریده و نمناک
• شل ‌شدگی ماهیچه ‌ای

اقدامات اولیه

• فرد گرمازده را به جای خنک منتقل کنیم.
• لباس‌های اضافه را درآوریم.
• به فرد مقدار زیادی آب بدهیم.
• پوست را با اسفنج یا اسپری آب خنک کنیم.
• در کنار فرد بمانیم تا حال او بهتر شود و هر چند دقیقه یک بار وضعیت فرد را در خصوص سرعت تنفس و کاهش ضربان قلب بررسی کنیم.
• اغلب پس از 30 دقیقه، باید حال فرد بهتر شود.

پیشگیری

• مقدار زیادی آب خنک بنوشیم، به ویژه اگر در گرما ورزش می‌کنیم.
• در روزهای بسیار گرم بین ساعت‌های ۱۱ صبح تا 3 بعدازظهر تا حد امکان بیرون نرویم.
• تا حد امکان زیر تابش مستقیم آفتاب نمانیم.
• پوست خود را مرتب با آب خنک کنیم.
• دوش آب سرد بگیریم.
• لباس گشاد و به رنگ روشن بپوشیم.
• در ورزش افراط نکنیم.
• از نوشیدن الکل پرهیز شود.
•  

«ابوذر کشاورزی»، کارشناس ارشد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت معاونت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز