نقش تغذیه در پیشگیری و کنترل بیماری دیابت چیست؟
درمان تغذیه ای نقش اساسی در کنترل و مراقبت بیماری دیابت دارد. تغییر شیوه زندگی جزء ضروری از درمان پیش دیابت است و شامل کاهش 5 تا 10 درصد وزن بدن، افزایش فعالیت بدنی، افزایش دریافت غلات کامل، حبوبات و سبزی ها است. درمان های تغذیه ای نه تنها در بهبود و کنترل قند خون موثر است، بلکه در پیشگیری از عوارض ناشی از دیابت مانند هیپرلیپدمی و پرفشاری خون نیز تاثیر دارد.
عوامل خطر دیابت نوع دو عبارت است از اضافه وزن شامل شاخص توده بدنی بیشتر از ۲۵، چاقی شکمی، دور کمر بیشتر از۹۰ سانتیمتر، نداشتن فعالیت بدنی، عوامل ژنتیکی و ابتلا به پیش دیابت.
مصرف غذا نقش اساسی در تنظیم ریتم شبانه روزی ایفا می کند که موجب تعادل گلوکز و لیپید می شود.
دیابت و نحوه پختن گوشت
تحقیقات جدید حاکی از وجود ارتباط احتمالی بین پختن گوشت با حرارت بالا و دیابت نوع دو است. متخصصان تغذیه دانشگاه هاروارد نشان دادند که استفاده مکرر از روشهای پخت و پز با حرارت بالا برای تهیه گئشت قرمز و مرغ، باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو می شود.
اگر چه مکانیسم های دقیق این فرایند مشخص نیست، اما محققان به نقش بالقوه مواد شیمیایی مضر مانند هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، آمین های آروماتیک هتروسیکلیک و نیتروزامین ها اشاره می کند که در طول پخت و پز با حرارت بالا تشکیل می شود. نیتروزامین ها از نیترات ها و نیتریت هایی تولید می شود که به عنوان نگهدارنده به گوشت ها افزوده می شود. این مواد شیمیایی ممکن است واکنش های التهابی را تحریک کند یا با تولید طبیعی انسولین تداخل یابد و یا مقاومت به انسولین را تقویت کند. نتیجه نهایی آن است که بدن نمی تواند به درستی از انسولین برای تنظیم سطح قندخون استفاده کند.
برای کاهش خطر ابتلا به دیابت، باید مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده را کاهش داد و به جای آن از سایر منابع پروتیینی مانند مرغ، ماهی و غذاهای حاوی پروتئین گیاهی استفاده کرد. به علاوه هنگام پختن گوشت، مرغ یا ماهی، بهتر است از روشهای پخت با دمای بالا از جمله کباب کردن خودداری شود و در عوض از روشهای پخت با دمای کم تا متوسط مانند سرخ کردن، تفت دادن، آب پز یا بخار پز کردن استفاده شود.
آیا مصرف زیاد نمک می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد؟
مطالعات جدید نشان می دهد بین مصرف نمک و ابتلای به دیابت نوع دو ارتباط وجود دارد. بر اساس نتایج این مطالعه که در نشریه مایو کلینیک منتشر شده، مصرف بیشتر نمک با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو مرتبط است.
پیش از این مشخص شده بود که محدود کردن مصرف نمک میتواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و فشار خون را کاهش دهد، اما این مطالعه برای نخستین بار نشان می دهد که حذف نمکدان از روی میز می تواند به پیشگیری از دیابت نوع دو نیز کمک کند.
«الهام کاووسی»، کارشناس مسوول واحد تغذیه مرکز بهداشت شهدای والفجر شیراز
نظر دهید