همه ما برای زنده ماندن به کره زمین و طبیعت وابسته ایم؛ زمانی که علم پیشرفت چندانی نداشت، محیط و انسان ها در تقابلی دو جانبه برای ادامه حیات مبارزه می کردند؛ اما با گسترش دنیای علم، انسان ها پیروز این میدان شدند. کاهش مرگ و میر کودکان و افزایش متوسط طول عمر، از جمله علت های افزایش جمعیت کره زمین محسوب می شود، اما نیازهای انسان نیز با افزایش جمعیت، بیشتر شده است. به طوری که محیط زیست قادر به پاسخگویی به جمعیت نیست و همین امر سبب شده است که انسان به تخریب محیط زیست برای رفع نیازهای خود بپردازد، غافل از اینکه سلامتی بشر در گرو حفظ محیط زیست است.

محیط زیست و سلامت انسان به طور مستقیم با یکدیگر ارتباط دارند. همه ما برای زنده ماندن به کره زمین و طبیعت وابسته ایم. به همین دلیل می توانیم تلاش کنیم که سازگارتر و پایدارتر در محیط زیست زندگی کنیم. محیط زیست یکی از عوامل بسیار مهم در تعیین سلامت بدن انسان است. این محیط شامل هوا، آب، خاک، جانوران و گیاهان و همچنین عوامل فیزیکی و شیمیایی مختلف می‌شود که  تأثیرات بسیاری بر سلامت انسان دارد. این تأثیرات شامل اثرات مثبت و منفی بر سلامت انسان می‌شود.

آب سالم

لازمه سلامت جسم انسان ها، آب سالم است. محیط زیست با در اختیار قرار دادن آب های شیرین به این نیاز بشر به درستی جواب داده است، اما انسان با ریختن فاضلاب های صنعتی و شهری در رودخانه ها این نعمت خدادادی را از خود دریغ کرده است. آلوده شدن آب های شیرین خطری جدی برای سلامت انسان به حساب می آید.

آب تمیز و بهداشتی برای مصرف انسان بسیار حائز اهمیت است. آلودگی آب ممکن است ناشی از ورود مواد آلاینده نظیر مواد شیمیایی، باکتری ها، ویروس ها، مواد رادیواکتیو به منابع آبی باشد. همچنین ممکن است از منابع مختلف نظیر صنایع، کشاورزی، فاضلاب ها، پسماندها منشا یابد. آب آلوده ممکن است منجر به بروز بیماری‌های گوارشی،  پوستی، کلیوی و بیماری های مختلف نظیر اسهال، تب تایفوئید و سایر بیماری‌های مرتبط با آب شود.

غذای سالم

نیاز دیگر بشر غذای سالم است، اما رشد روزافزون جمعیت سبب شده است که نیاز به غذا خارج از ظرفیت طبیعت باشد. به همین دلیل برای سرعت بخشیدن به چرخه غذایی، از کودها و هورمون هایی استفاده می شود که خطر جدی برای سلامت انسان به حساب می آید.

تغذیه مناسب نقش بسزایی در سلامت بدن دارد. محصولات غذایی تمام شده و آلوده ممکن است به کاهش کیفیت تغذیه و افزایش خطر بروز بیماری‌ها منجر شود.

هوای پاک

هوای پاک نکته مهم دیگری است که انسان امروز با صنعتی کردن جهان از خود دریغ کرده است. امروزه شاهد افزایش آمار مرگ و میر در اثر آلودگی های هوا و ذرات معلق هستیم.

آلودگی هوا تاثیر بسیار زیادی بر سلامت انسان دارد. این آلودگی ناشی از فعالیت ‌های صنعتی، ترافیک و سوزاندن سوخت ‌های فسیلی یا ناشی از مواد زاید و آلاینده های شیمیایی و ذرات جامد موجود در هوا است. آلودگی هوا می تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیرات مخربی بر سلامت انسان داشته باشد که منجر به بروز بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلبی _ عروقی و سایر مشکلات سلامتی شود.

اهمیت هوای تمیز و خالص برای سلامت بدن انسان قابل انکار است. هوای تمیز می ‌تواند به بهبود کیفیت هوای تنفسی و کاهش بیماری‌های تنفسی مرتبط با آلودگی هوا کمک کند.

مواد شیمیایی

استفاده از مواد شیمیایی ناشی از فعالیت‌های صنعتی و کشاورزی ممکن است به آلودگی خوراک و آب و همچنین به کاهش کیفیت محصولات غذایی منجر شود. این مواد شامل سموم، هورمون‌ها و پارابن‌ها است که ممکن است به بروز برخی بیماری‌ها و مشکلات سلامتی منجر شود.

تاثیرات روانشناختی

طبیعت و محیط زیست سالم می‌تواند بر روحیه و روانشناسی انسان‌ها تأثیرات مثبت داشته باشد، در حالی که آلودگی و خرابی محیط زیست می‌تواند منجر به افزایش استرس، اضطراب و افسردگی شود.

بنابراین، حفظ محیط زیست سالم و پاک، نقش بسزایی در حفظ سلامت بدن انسان دارد. به عنوان یک جامعه، ضرورت دارد به حفظ محیط زیست و پایدارسازی منابع طبیعی توجه ویژه‌ای داشته باشیم تا سلامت را در سطح فردی و عمومی حفظ کنیم.

«نسرین مرادی»، دکتری مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز