دیابت از جدی ترین و شایع ترین بیماری های مزمن است که با افزایش سطح قند خون همراه می باشد. متاسفانه این بیماری درمان قطعی ندارد اما می توان با اصلاح شیوه زندگی سطح قندخون را کنترل کرد. کنترل دیابت مستلزم خود مراقبتی ویژه در طی زندگی است .خود مراقبتی به معنای دریافت اطلاعات صحیح در خصوص بیماری و انجام و به کارگیری مهارت های لازم برای حفظ سلامتی است .اگر بیماری دیابت به درستی درمان و کنترل نشود، با گذشت زمان منجر به آسیب جدی به قلب و عروق، کلیه ها، چشم ها، اعصاب و دهان و دندان می شود.یکی از مشکلات افراد مبتلا به دیابت که کمتر به آن پرداخته شده است مسائل مربوط به سلامت دهان و دندان می باشد.

مشکلات رایج دهان و دندان در افراد مبتلا به دیابت شامل :

الف) عفونت ها :

در افراد مبتلا به دیابت به علت سطح بالای گلوکز خون شانس ابتلا به بیماری های قارچی دهان و دندان افزایش می یابد. برفک نوعی عفونت است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. به آن کاندیدیازیس یا عفونت مخمری نیز گفته می‌شود. هر کسی می‌تواند به آن مبتلا شود اما برای افراد مبتلا به دیابت بیشتر مشکل‌ساز است.

ب) خشکی دهان :

در افراد مبتلا به دیابت جریان بزاق کم می شود در نتیجه باعث خشکی دهان می گردد. بزاق آنزیم هایی را تولید می کند که به باکتری ها حمله می کند پس ترشح کمتر بزاق باعث رشد بدون کنترل باکتری ها در حفره دهان می گردد.

ج) اختلال چشایی :

بسیاری از افراد مبتلا به دیابت ممکن است از نوعی اختلال چشایی رنج ببرند که باعث ایجاد مزه شور، یا ترش در دهان آن ها می شود و باعث می گردد سریع تر مبتلا به بیماری های دهان و دندان شوند.

د) بیماری های لثه :

بیماری لثه باعث فرسایش استخوان و بافت نگهدارنده دندان ها شده و دندان ها سریع تر از بین می روند.

ه) پوسیدگی دندان ها :

شواهد موجود شیوع بالای پوسیدگی دندان در بیماران  مبتلا به دیابت در مقایسه با افراد غیر مبتلا به  دیابت نشان می دهد، تجمع فلور پلاک میکروبی باعث پوسیدگی دندان می شود. در بیماران مبتلا به دیابت ، کاهش جریان بزاق باعث کاهش کلسیم از سطوح دندانی می شود و متاسفانه پوسیدگd دندان ها با سرعت بیشتری انجام می گیرد.

خود مراقبتی بهداشت دهان و دندان که به کنترل بیماری دیابت کمک  می کند شامل موارد ذیل است :

الف) سطح قندخون خود را در حد طبیعی کنترل کنید.

ب) روزانه حداقل یک بار از نخ دندان استفاده کنید.

ج) حداقل 2مرتبه در روز دندان هایتان را مسواک بزنید.

د) از مصرف سیگار و قلیان اجتناب کنید.

و) حداقل هر 6ماه یک بار برای معاینات دهان و دندان به دندان پزشک مراجعه کنید( سالی 2بار )

دکتر مسعود کریمی، دانشیار گروه ارتقاء سلامت دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز