تعریف علمی سالمند به طور کلی به افرادی اطلاق می‌شود که در مراحل پایانی زندگی قرار دارند و اغلب سنین 65 سال یا بالاتر را شامل می شود. این تعریف بر اساس تغییرات فیزیولوژیکی مرتبط با پیری شامل کاهش عملکرد اندام‌ها، افزایش حساسیت به بیماری‌ها و کاهش سرعت بهبود از بیماری یا هر گونه آسیب ارگانی است.

در بسیاری از زمینه‌های علمی، جمعیت سالمندان به دسته‌هایی مانند «سالمندان جوان» (65 تا 74 سال)، «سالمندان میانه» (75 تا 84 سال)، و «سالمندان کهنسال» (85 سال به بالا) تقسیم می‌ شود که نشان‌دهنده سطوح مختلف سلامت و توانایی عملکردی در این گروه سنی است.

عملکرد داروسازان و علم داروسازی نقش بسیار مهمی در مراقبت از سالمندان دارد، زیرا سالمندان اغلب نیاز به رژیم‌های دارویی پیچیده‌ای دارند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن متعدد مانند فشارخون بالا، دیابت و آرتروز بیشتر می‌شود که نیاز به مصرف چند دارو به ‌صورت همزمان را افزایش می‌دهد. داروسازان در مدیریت مصرف این داروها نقشی اساسی دارند و از طریق اطمینان از دوز مناسب، جلوگیری از تداخلات دارویی و بهینه‌سازی نتایج درمانی، به بهبود سلامت بیماران کمک می‌کنند. همچنین، آن‌ها می‌توانند داروهای نامناسب را شناسایی کنند که ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن در متابولیسم و حساسیت بدن به داروها برای سالمندان مضر باشد و از این طریق امنیت بیماران را تقویت ‌کنند.

علاوه بر این، داروسازان به ارائه مشاوره و آموزش به بیماران سالمند و مراقبان آن‌ها می‌پردازند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا نحوه صحیح مصرف داروها و شناسایی عوارض جانبی را بهتر درک کنند. آن‌ها همچنین نقش مهمی در افزایش پایبندی به مصرف داروها دارند، که برای سالمندانی که ممکن است دچار کاهش شناختی یا محدودیت‌های جسمی باشند و نتوانند رژیم‌های دارویی پیچیده را به درستی دنبال کنند، چالش برانگیز است.

داروسازان با طراحی فرمولاسیون های منطبق با نیازهای این گروه سنی و همچنین با همکاری گروه های درمانی به تنظیم برنامه‌های دارویی متناسب با نیازهای فردی هر بیمار کمک می‌کنند و در نهایت باعث بهبود کیفیت زندگی و کاهش بستری شدن سالمندان در بیمارستان‌ها می‌شوند.

با امید به آنکه داروسازان کشور نقش قابل توجه خود در خدمت رسانی به این جمعیت رو به افزایش در دنیا و ایران  را جدی گرفته و همچنان به عنوان گروه صبور و دلسوز تیم درمان همدم و همراه این قشر جامعه باشند.

دکتر «دنا فیروزآبادی»، عضو هیات علمی گروه داروسازی بالینی دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز