مصرف نمک یددار به دلیل فقر ید در آب و خاک کشور ما، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نمک خوراکی، یک ماده شیمیایی متبلور، شورمزه و بدون بو است که اغلب از کلرید سدیم تشکیل شده است.

سدیم موجود در نمک، به عنوان کاتیون اصلی خارج سلولی، نقشی اساسی در حفظ تعادل اسید و باز، تنظیم حجم پلاسما، انتقال پیام های عصبی و کارکرد مناسب عصبی _عضلانی بدن دارد.

توصیه بر آن است که کل نمک مصرفی روزانه افراد (شامل نمک آشکار و پنهان)، کمتر از پنج گرم باشد. لازم به ذکر است که به سبب فقر شدید ید در آب و خاک کشور ما و همچنین وجود ناخالصی های فراوان، از جمله فلزات سنگین در منابع نمک، میزان اندک مصرفی روزانه باید از نوع یددار و تصفیه شده باشد. با تمام این احوال، میزان مصرف نمک در کشور ما ۲ تا ۳ برابر مقدار مجاز برآورد شده است.

نتایج تحقیقات و بررسی های علمی نشان داده که دریافت زیاد نمک، علاوه بر افزایش فشار خون، اثرات زیانبار دیگری نظیر افزایش احتمال بروز سکته قلبی، سرطان معده و آسم را نیز به همراه دارد. همچنین، مصرف زیاد نمک سبب جدا شدن کلسیم از استخوان ها و دفع آن از ادرار می شود و از همین رو زمینه ساز بروز پوکی استخوان می شود. بنابراین، برای کاهش خطر پوکی استخوان، مصرف نمک باید کاهش یابد.

در حال حاضر برخی از تولید کنندگان اقدام به تهیه نمک های کم سدیم کرده اند که در آنها، بخشی از کلرید سدیم با کلرید پتاسیم جایگزین شده است. اگرچه اینگونه نمک ها برای برخی افراد و بیماران از جمله مبتلایان به فشارخون بالا مناسب است، هرگز نمی توان مصرف آنها را برای عموم جامعه توصیه کرد. چرا که استفاده از این نوع نمک برای برخی بیماران، از جمله مبتلایان به بیماری های مزمن کلیه که مصرف پتاسیم در رژیم غذایی آنها باید محدود باشد، بسیار زیانبار است.

این نکته از آن نظر حائز اهمیت است که تنظیم تعادل پتاسیم یکی از وظایف اصلی کلیه است و در بیماران کلیوی، امکان دفع پتاسیم اضافی خون به طور کامل فراهم نیست. بنابراین، مصرف منابع پتاسیم از جمله نمک های حاوی کلرید پتاسیم، برای این بیماران مناسب نیست. به همین منظور برای جلوگیری از خطرات احتمالی مصرف نمک های پتاسیم، مصرف آنها باید با نظر و تجویز پزشکان صورت گیرد و توزیع این نوع نمک نیز بهتر است از طریق داروخانه ها انجام شود.

«نسیم بهادری»، کارشناس تغذیه مرکز بهداشت شهدای انقلاب شیراز