استفاده از بطری‌های پلاستیکی آب در سال‌های اخیر به طرز چشم‌گیری افزایش یافته است.

با این حال، این نوع بطری‌ها دارای مضرات متعددی هستند که می‌توانند بر سلامت انسان و محیط زیست تأثیر منفی بگذارند. در ادامه به برخی از این مضرات اشاره می‌شود:

ترکیبات شیمیایی و سلامت انسان

بطری‌های پلاستیکی اغلب از مواد شیمیایی مانند BPA (بیسفنول A) تولید می‌شوند. این ترکیبات می‌توانند به نوشیدنی‌ها و مواد غذایی منتقل شوند و با سیستم هورمونی بدن تداخل داشته باشند.

تحقیقات نشان داده‌اند که BPA ممکن است منجر به مشکلاتی نظیر اختلالات هورمونی، ناباروری و خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی شود.

محققان دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد دریافتند میزان ماده شیمیایی BPA در ادرار داوطلبانی که به مدت یک هفته اقدام به نوشیدن مایعات از بطری های پلی کربنات می‌کردند، دو سوم افزایش یافت.

آلودگی محیط زیست      

بطری‌های پلاستیکی پس از استفاده به راحتی در محیط رها می‌شوند و تجزیه آنها ممکن است ده‌ها سال به طول بینجامد. این موضوع سبب بروز آلودگی‌های خاک و آب می‌شود و می‌تواند به اکوسیستم‌های طبیعی آسیب جدی برساند.

پلاستیک‌ها می‌توانند به میکروفیبرها تبدیل شوند که به راحتی توسط موجودات دریایی و حیوانات دیگر بلعیده می‌شوند و در زنجیره غذایی قرار می‌گیرند.

مصرف منابع طبیعی

تولید بطری‌های پلاستیکی نیازمند مصرف حجم زیادی از منابع طبیعی، از جمله نفت و آب است و این فرآیند نه تنها به تخریب محیط زیست کمک می‌کند، بلکه به هدررفت منابع طبیعی نیز منجر می‌شود.

بهداشت و ماندگاری

بطری‌های پلاستیکی به ویژه آن‌هایی که بارها استفاده می‌شوند، می‌توانند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها ایجاد کنند. این موضوع به ویژه در دماهای بالا و روشنایی مستقیم آفتاب اهمیت دارد، چرا که می‌تواند سبب تجزیه مواد شیمیایی و افزایش خطر آلودگی آب شود.

تأثیرات اقتصادی

استفاده از بطری‌های پلاستیکی به افزایش هزینه‌ها منجر می‌شود. همان‌طور که تقاضا برای بطری‌های پلاستیکی افزایش می‌یابد، هزینه‌ها برای جمع‌آوری و بازیافت آنها نیز افزایش می‌یابد. این هزینه‌ها در نهایت به مصرف‌کننده منتقل می‌شود.

مشکلات اجتماعی و بهداشتی

در جوامع مختلف، استفاده نامناسب از بطری‌های پلاستیکی می‌تواند منجر به معضلات اجتماعی و بهداشتی شود، به ویژه در مناطق پرجمعیت که مدیریت پسماند به درستی انجام نمی‌شود. این امر می‌تواند به بروز بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی منجر شود.

نتیجه گیری

به طور کلی، نیاز است که جامعه به سمت استفاده از جایگزین‌های پایدارتر و سالم‌تر برای بطری‌های پلاستیکی حرکت کند و آگاهی بخشی درباره مضرات آنها نیز افزوده شود. استفاده از بطری‌های شیشه‌ای یا فلزی می‌تواند یکی از گزینه‌های مناسب برای حفظ سلامت و محیط زیست باشد.

«فاطمه دهقانی»؛ دکتری مهندسی محیط زیست و کارشناس پیشگیری از حوادث و ارتقاء ایمنی( HSE ) دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز