هر قسمت از درخت نارگیل که به «درخت زندگی» معروف است، ارزش‌های خاص خود را دارد و روغن نارگیل، از جمله فرآورده های مفید این گیاه است.

در حال حاضر مصرف روغن نارگیل به دلیل فواید ویژه ای که برای سلامتی دارد، در سرتاسر جهان رو به افزایش است. ترکیب شیمیایی منحصر به فرد روغن نارگیل که غنی از اسیدهای چرب با زنجیره‌ی متوسط (MCFAs) است، منجر به این تأثیرات تغذیه‌ای و درمانی شده است.

برخلاف اسیدهای چرب با زنجیره‌ی بلند (LCFAs)، MCFAهای تولید شده از هضم تری‌گلیسیریدهای متوسط زنجیر (MCTs) مسیر خاصی برای متابولیسم دارد، زیرا سیستم لنفاوی را دور زده و به طور مستقیم به کمک سیاهرگ باب وارد کبد می‌شود.

با داشتن چنین ویژگی‌های متمایزی در جذب و متابولیسم، MCTها نسبت به سایر تری‌گلیسیریدها، به راحتی قادر به تشکیل اجسام کتونی هستند. اجسام کتونی منبع انرژی مناسبی برای مغز، به ویژه در افرادی است که دارای اختلالات شناختی مانند بیماری آلزایمر هستند.

آلزایمر یک بیماری عصبی است که از نظر بالینی با تسریع ضعف در حافظه و تغییرات رفتاری مشخص می‌شود. علائم اصلی بیوشیمیایی در پاتوژنز آلزایمر، ایجاد پلاک‌های β آمیلوئید خارج سلولی و انباشته شدن رگه‌های عصبی فیبریلاری داخل سلولی است.

بروز بیماری‌های قلبی عروقی با سطوح بالای LDL، پرفشاری خون، دیابت نوع دو، چاقی و مقاومت به انسولین برخی از عوامل خطر کلیدی هستند که مسوول افزایش شیوع و بروز آلزایمر است. بر اساس مطالعات پیشین، MCT های موجود در روغن نارگیل به گونه‌ای متابولیزه و جذب می‌شود که شدت این عوامل خطر فیزیولوژیکی را کاهش می دهد.

علاوه بر این، روغن نارگیل دارای بسیاری از ترکیبات پلی‌فنلی است که در برابر استرس اکسیداتیو و التهاب به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند که به نوبه خود باعث کاهش آلزایمر می‌شود. اما بسته به روش های مختلف اعمال شده در فرآوری و تکنیک‌های استخراج روغن نارگیل، تغییرات در ظرفیت آنتی‌اکسیدانی می‌تواند رخ دهد.

اگرچه داده‌های بالینی حاصل از مطالعات بزرگ و دراز مدت ناکافی ‌است، با این وجود یافته‌های بعضی از مطالعات ارتباط مثبتی بین مصرف روغن نارگیل و درمان آلزلیمر یافته اند./ف.نوروزی فرد

«الهه عباسی»، کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز